Η μυθολογία και η Κρήτη
Το νήμα της Αριάδνης Ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος Η Ευρώπη
… (La Crète et sa mythologie). Un terrible malheur s’était abattu sur la cité d’Athènes. Androgée, fils unique de Minos, le puissant Roi de Crète, perdit la vie au cours d’une visite qu’il faisait au Roi athénien Egée. Celui-ci, au mépris de toutes traditions, avait envoyé son hôte dans une expédition pleine de périls – il s’agissait de tuer un taureau redoutable.
Ce fut le taureau qui tua l’adolescent et Minos, en représailles, envahit le pays, prit Athènes et déclara qu’il raserait la ville jusqu’au sol à moins que les Athéniens ne s’engagent à lui livrer tous les neuf ans un tribut de sept jeunes gens et autant de jeunes filles. Un sort affreux attendait ces malheureux. Dès leur arrivée en Crète, ils étaient donnés en pâture au Minotaure.
Ήταν ένα τέρας μισό ταύρος, μισό άνθρωπος, απόγονος της γυναίκας του Μίνωα, της Πασιφάης, και ενός πανέμορφου ταύρου. Ο Ποσειδώνας είχε δώσει κάποτε αυτόν τον ταύρο στον Μίνωα για να τον προσφέρει ως θυσία, αλλά ο Μίνωας δεν μπόρεσε να αποφασίσει να τον θυσιάσει και τον κράτησε για τον εαυτό του. Ως τιμωρία, ο Ποσειδώνας έκανε την Πασιφάη να ερωτευτεί το θηρίο.
Quand naquit le Minotaure, Minos ne le tua pas. Il ordonna à Dédale, le grand architecte et inventeur, d’édifier un lieu de réclusion d’où il serait impossible de s’enfuir, et Dédale construisit le Labyrinthe, devenu fameux dans le monde entier. Une fois entré dans cet enchevêtrement de méandres, on n’en pouvait sortir.
C’est là qu’étaient menés les jeunes Athéniens destinés à devenir les victimes du Minotaure. Ils n’avaient aucun moyen de lui échapper car s’ils couraient, ils risquaient de rencontrer le monstre à chaque détour de l’enclos comme il pouvait surgir à tout moment s’ils restaient immobiles. Tel était le destin funeste promis aux quatorze jeunes Athéniens et Athéniennes quelques jours après l’arrivée de Thésée dans la cité. L’heure avait sonné d’une nouvelle livraison du tribut.
Ο Θησέας, γιος του βασιλιά Αιγέα, προσήλθε αμέσως και προσφέρθηκε να είναι ανάμεσα στα θύματα. Όλοι εκτιμούσαν τη γενναιοδωρία του και θαύμαζαν το μεγαλείο του πνεύματός του, αλλά κανείς δεν υποψιαζόταν ότι σκόπευε να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Ωστόσο, εκμυστηρεύτηκε την πρόθεσή του στον πατέρα του και υποσχέθηκε ότι αν τα κατάφερνε, θα άλλαζε το μαύρο πανί που ήταν πάντα υψωμένο στο πλοίο που μετέφερε το θλιβερό φορτίο, σε λευκό χρώμα, ώστε ο Αιγέας να ξέρει πολύ πριν αγγίξει τη στεριά ότι ο γιος του επέστρεφε σώος και αβλαβής.
Όταν αποβιβάστηκαν στην Κρήτη και πριν οδηγηθούν στον Λαβύρινθο, οι νεαροί Αθηναίοι έπρεπε να παρελάσουν μπροστά στους κατοίκους του νησιού. Η Αριάδνη, η κόρη του Μίνωα, ήταν ανάμεσα στους θεατές- είδε τον Θησέα να περνάει και ξετρελάθηκε με την πρώτη ματιά.
Comme un chêne tombe sur la colline. Elle fit venir Dédale et lui demanda de lui indiquer un moyen de sortir du Labyrinthe ; puis elle envoya chercher Thésée ; elle lui dit qu’elle assurerait sa fuite à la condition qu’il lui promette de l’emmener avec lui à Athènes pour l’épouser. On se doute qu’il ne fit aucune difficulté pour y consentir ; alors elle lui donna ce qu’elle avait reçu de Dédale, un peloton de fil qu’il devait attacher par une extrémité à l’intérieur de la porte et dérouler au fur et à mesure de son avance. Ce qu’il fit, et désormais assuré de pouvoir retourner sur ses pas, il partit hardiment à la recherche du Minotaure.
Le monstre dormait quand il le trouva ; Thésée s’élança l’épée levée et le cloua au sol ; alors, avec ses poings – il n’avait plus d’autre arme – il martela la bête à mort :
Ecrasant tout sous son poids
Το ίδιο και ο Θησέας. Εξέφρασε τη ζωή
Tο άγριο κτήνος και τώρα είναι νεκρό.
Μόνο το κεφάλι εξακολουθεί να κινείται, αλλά τα κέρατα είναι άχρηστα.
Όταν ο Θησέας σηκώθηκε μετά από αυτή την τρομακτική μάχη, το κουβάρι του νήματος ήταν ακόμα εκεί που τον είχε αφήσει - δεν είχε παρά να βγει έξω. Οι υπόλοιποι ακολούθησαν, και παίρνοντας μαζί τους την Αριάδνη, έτρεξαν στο πλοίο και επέστρεψαν στην Αθήνα αφού διέσχισαν τη θάλασσα.
Καθ' οδόν, αποβιβάστηκαν στο νησί της Νάξου και τα όσα συνέβησαν εκεί αναφέρονται με κάποιες παραλλαγές. Μια εκδοχή λέει ότι ο Θησέας άφησε εκεί την Αριάδνη. Εκείνη κοιμόταν και το εκμεταλλεύτηκε για να σαλπάρει ξανά, χωρίς εκείνη. Ο Διόνυσος τη συνάντησε τότε και την παρηγόρησε. Η άλλη εκδοχή είναι πολύ πιο ευνοϊκή για τον Θησέα. Η Αριάδνη υπέφερε από έντονη ναυτία, οπότε ο ήρωας την έβαλε να βγει στη στεριά για να ξεκουραστεί για λίγο, ενώ ο ίδιος επέστρεψε στο πλοίο για να διεκπεραιώσει κάποια επείγουσα εργασία. Ένας θυελλώδης άνεμος έβγαλε το πλοίο στη θάλασσα και το κράτησε εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιστρέφοντας, ο ήρωας έμαθε ότι η Αριάδνη είχε πεθάνει και στενοχωρήθηκε πολύ.
Και οι δύο εκδοχές συμφωνούν ότι ξέχασε να σηκώσει το λευκό πανί καθώς πλησίαζε στην Αθήνα- ίσως η χαρά του για την επιτυχία του ταξιδιού του είχε διώξει όλες τις άλλες σκέψεις από το μυαλό του, ή ίσως η θλίψη του για την απώλεια της Αριάδνης.
Ωστόσο, το μαύρο πανί παρέμεινε στο κατάρτι και από την Ακρόπολη, όπου επί μέρες κοιτούσε τη θάλασσα, το είδε ο πατέρας του. Γι' αυτόν ήταν το σημάδι του θανάτου του γιου του- από την κορυφή ενός βράχου βούτηξε στα κύματα και πνίγηκε. Και από τότε η θάλασσα στην οποία έπεσε πήρε το όνομά του, το Αιγαίο πέλαγος.
Έτσι, ο Θησέας έγινε βασιλιάς της Αθήνας, ένας σοφός και ανιδιοτελής κυβερνήτης, όπως κανείς άλλος δεν υπήρξε ποτέ.
Δήλωσε αμέσως ότι δεν επιθυμούσε να κυβερνήσει μόνος του, αλλά ήθελε μια κυβέρνηση του λαού από τον λαό, όπου όλοι θα ήταν ίσοι. Αποποιήθηκε, λοιπόν, τη βασιλική εξουσία και εγκαθίδρυσε τη δημοκρατία- έχτισε μια αίθουσα συμβουλίου όπου όλοι οι πολίτες συναντιόντουσαν και ψήφιζαν.
Il ne garda pour lui-même que la charge de Commandant en Chef. Et ainsi Athènes devint de toutes les cités du monde la plus heureuse et la plus prospère, l’unique foyer d’une réelle liberté, le seul endroit sur la terre où les hommes se gouvernaient eux-mêmes.
Et ce fut pour cette raison que pendant la grande Guerre des Sept contre Thèbes, quand les Thébains victorieux refusèrent la sépulture à ceux de leurs ennemis qui avaient succombé, les vaincus se tournèrent vers Thésée et Athènes, persuadés que des hommes libres conduits par un tel homme ne consentiraient jamais à une telle injustice envers les morts.
Leur prière ne fut pas vaine. Thésée mena son armée contre Thèbes, conquit la cité et l’obligea à accorder la sépulture aux morts. Mais le héros triomphant refusa de rendre aux Thébains le mal pour le mal et se conduisit en parfait chevalier.
Απαγόρευσε στους στρατιώτες του να εισέλθουν στην πόλη και να τη λεηλατήσουν- δεν είχε έρθει για να τιμωρήσει τους Θηβαίους, αλλά για να θάψει τους νεκρούς Αργείους και αφού ολοκλήρωσε το καθήκον του, έφερε τον στρατό του πίσω στην Αθήνα.
Δείχνει τις ίδιες ιδιότητες σε πολλές άλλες δράσεις του.
Υποδέχτηκε τον ηλικιωμένο Οιδίπους, τον οποίο όλοι είχαν απορρίψει- έμεινε στο πλευρό του όταν πέθανε, υποστηρίζοντάς τον και παρηγορώντας τον. Προστάτευσε τις δύο ανήμπορες κόρες του ίδιου Οιδίπους και μετά το θάνατο του πατέρα τους τις έστειλε με ασφάλεια στο σπίτι τους. Όταν, σε μια κρίση τρέλας, ο Ηρακλής σκότωσε τη γυναίκα και τα παιδιά του και στη συνέχεια θέλησε να αυτοκτονήσει όταν συνήλθε, μόνο ο Θησέας παρέμεινε μαζί του. Φοβούμενοι ότι θα μολυνθούν από την παρουσία ενός ανθρώπου που είναι ένοχος για ένα τέτοιο έγκλημα, όλοι οι άλλοι φίλοι του Ηρακλή είχαν φύγει, αλλά ο Θησέας τον πλησίασε, του ανέβασε το ηθικό, τον έκανε να καταλάβει ότι το να αυτοκτονήσει θα ήταν δειλία και τελικά τον πήρε μαζί του στην Αθήνα.
Ωστόσο, όλα τα κρατικά καθήκοντα και όλα τα κατορθώματα που απαιτούνται από έναν ιππότη που αποσκοπεί στην υπεράσπιση των αδύναμων και καταπιεσμένων δεν μπορούσαν να περιορίσουν το πάθος του Θησέα για τον ίδιο τον κίνδυνο. Πήγε στη χώρα αυτών των πολεμιστριών, των Αμαζόνων, - άλλοι λένε με τον Ηρακλή, άλλοι μόνος του - και απήγαγε τη βασίλισσά τους, που άλλοτε ονομαζόταν Αντιόπη και άλλοτε Ιππολύτη. Είναι βέβαιο ότι ο γιος που χάρισε στον Θησέα ονομαζόταν Ιππόλυτος και ότι μετά τη γέννησή του οι Αμαζόνες εισέβαλαν στην Αττική, τη χώρα που περιέβαλλε την Αθήνα, και κατάφεραν να εισχωρήσουν ακόμη και στην πόλη. Τελικά νικήθηκαν και όσο ζούσε ο Θησέας, κανένας άλλος εχθρός δεν μπήκε ποτέ ξανά στην Αθήνα.
Il eut bien d’autres aventures. Il fut de ceux qui s’embarquèrent sur l’Argo et partirent à la Conquête de la Toison d’Or. Il prit part à la grande Chasse Calydonienne, quand le Roi de Calydon fit appel aux princes les plus nobles de la Grèce pour l’aider à exterminer le terrible sanglier qui ravageait son pays. Ce fut alors que Thésée sauva la vie de Pirithoüs, son téméraire et impétueux ami, comme il devait encore le faire bien souvent par la suite. Si Pirithoüs était tout aussi aventureux que Thésée, il ne remportait certes pas les mêmes succès et se trouvait ainsi perpétuellement en difficulté. Thésée, qui lui était fort attaché, l’aidait chaque fois à se tirer d’affaire. (La Crète et sa mythologie). Voir nos pages Κρήτη, Top 10 και το μουσείο της Κνωσού
"Η μυθολογία, οι θεοί, οι ήρωες και οι θρύλοι της"
Edith Hamilton
Ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος
… (La Crète et sa mythologie). Dédale était cet architecte qui construisit, en Crète, le Labyrinthe pour le Minotaure et qui montra à Ariane comment Thésée pourrait en sortir. En apprenant que les Athéniens avaient trouvé le moyen de s’en échapper, le roi Minos fut aussitôt convaincu qu’ils n’auraient pu y réussir sans l’aide de Dédale.
Κατά συνέπεια, φυλάκισε τον αρχιτέκτονα και τον γιο του στον ίδιο το λαβύρινθο, γεγονός που θα μπορούσε να αποδείξει την τελειότητα του σχεδίου αυτού του κτηρίου, αφού χωρίς καμία ένδειξη, ακόμη και ο αρχιτέκτονάς του δεν μπορούσε να ανακαλύψει την έξοδο. Αλλά ο μεγάλος εφευρέτης δεν ενοχλήθηκε καθόλου. Είπε στο γιο του:
Η απόδραση μπορεί να παρεμποδίζεται από το έδαφος και το νερό
αλλά ο αέρας και ο ουρανός είναι ελεύθεροι.
et il fabriqua deux paires d’ailes, qu’il fixa avec de la cire à ses épaules et à celles de son fils Icare. Avant de prendre leur envol, Dédale recommanda à Icare de ne pas s’élever trop haut sur la mer, car, dit-il, en approchant de trop près le soleil, la cire pourrait fondre et les ailes se détacheraient. Mais comme tant d’histoires nous le montrent, la jeunesse ne tient guère compte de ce que disent les aînés. Tous deux s’élevèrent donc, légèrement et sans effort, et quittèrent la Crète ;
le ravissement de ce nouveau et merveilleux pouvoir grisa l’adolescent. Il monta de plus en plus haut, refusant d’entendre les appels angoissés de son père. Et ses ailes se détachèrent. Il tomba dans la mer et les eaux se refermèrent sur lui. Ainsi Icare donna son nom à l’île proche et à la mer qui l’entoure.
Le père affligé poursuivit sa route sans accident et atterrit en Sicile où il fut fort bien accueilli par le roi Cocalos.
Rendu furieux par cette fuite, Minos décida de retrouver Dédale. Pour y parvenir, il employa la ruse. Il fit proclamer partout qu’il accorderait une grande récompense à quiconque réussirait à passer un fil dans les volutes d’une coquille aux spirales particulièrement enchevêtrées. Dédale déclara au Roi de Sicile qu’il se faisait fort d’y parvenir. Il perça d’un petit trou l’extrémité de la coquille, fixa un fil à la patte d’une fourmi, introduisit la fourmi dans l’orifice, qu’il boucha. Quand la fourmi sortit enfin par l’autre extrémité de la coquille, le fil, bien entendu, l’avait suivie dans tous ses tours et détours. « Μόνο ο Δαίδαλος θα μπορούσε να επινοήσει
μια τέτοια πανουργία ", είπε ο Μίνωας, ο οποίος ξεκίνησε για τη Σικελία για να συλλάβει τον αρχιτέκτονα. Αλλά ο βασιλιάς Κάκαλος αρνήθηκε να τον παραδώσει και στην πάλη που ακολούθησε ο Μίνωας σκοτώθηκε. (La Crète et sa mythologie)
"Η μυθολογία, οι θεοί, οι ήρωες και οι θρύλοι της"
Edith Hamilton
L'Europe
… (La Crète et sa mythologie). Io ne fut pas la seule jeune fille qui dut à l’amour de Zeus d’accéder à une renommée géographique. Il y en eut une autre, beaucoup plus connue – Europe, fille du Roi de Sidon. Mais alors que l’infortunée lo paya fort cher d’être ainsi distinguée, Europe au contraire s’en trouva fort bien. Sauf pour les quelques instants de terreur qu’elle éprouva à se trouver traversant la mer sur le dos d’un taureau, elle ne souffrit jamais.
L’histoire ne dit pas à quoi s’occupait Héra dans le même temps, mais il est clair que sa vigilance était singulièrement endormie et son mari, en conséquence, libre d’agir à sa fantaisie.
Par une belle matinée printanière et tandis que du haut des cieux il observait nonchalamment la terre, Zeus aperçut soudain un spectacle charmant. Europe s’était ce jour-là réveillée fort tôt, troublée comme lo l’avait été avant elle par un rêve ; seulement, il ne s’agissait pas cette fois d’un dieu qui serait devenu amoureux d’elle mais de deux continents dont chacun, sous la forme d’une femme, tentait de la posséder, l’Asie prétendant avoir droit de propriété puisqu’elle lui avait donné naissance, et l’autre – sans nom encore – déclarant que Zeus lui donnerait l’adolescente.
Libérée du sommeil en même temps que de cette étrange vision qui lui était venue à l’aube – moment où le plus souvent les vrais rêves viennent aux mortels – Europe décida de ne pas se rendormir mais d’appeler ses compagnes, toutes nées la même année qu’elle et toutes de noble origine, et de leur proposer une escapade dans les prés fleuris en bordure de la mer. C’était leur lieu de réunion favori, soit pour y danser, soit pour s’y baigner, ou encore pour y cueillir des fleurs.
Cette fois, sachant que les fleurs avaient atteint le moment de leur perfection, toutes se munirent de paniers. Celui d’Europe était en or délicatement ciselé de silhouettes qui racontaient – le fait est à souligner – l’histoire dio, ses voyages sous la forme d’une vache, la mort d’Argus, et enfin Zeus la touchant légèrement de sa main et lui rendant sa forme humaine. C’était, on s’en doute, une merveille digne d’admiration et l’ouvre d’un personnage qui n’était rien moins qu’Héphaïstos, le céleste ouvrier de l’Olympe.
Si le panier était charmant, les fleurs destinées à le remplir ne l’étaient pas moins, narcisses odorants, jacinthes, violettes et crocus jaunes, et par-dessus tout la splendeur cramoisie de la rosé sauvage. Enchantées, les fillettes pour suivaient leur cueillette, passant d’une prairie dans l’autre. Elles étaient toutes ravissantes mais Europe brillait parmi elles comme la déesse de l’Amour dépasse les Grâces en éclat. Et ce fut précisément cette déesse de l’Amour qui provoqua ce qui allait ensuite se passer.
Γιατί είμαι σίγουρη ότι θα μπορούσε να μας μεταφέρει όλες.Tandis qu’accoudé aux célestes balcons, Zeus observait ce joli spectacle, celle qui seule avait le pouvoir de subjuguer le dieu – seule, mais avec le concours de son fils, le malicieux Cupidon – celle-là, donc, prit son arc et d’une flèche perça le cour de Zeus qui à l’instant même s’éprit d’un fol amour pour Europe. Bien qu’Héra fût pour l’instant absente, il pensa qu’il valait mieux montrer quelque prudence, aussi jugea-t-il plus sage de se changer en taureau pour paraître devant Europe. Non de ces taureaux que l’on voit dans une étable ou paissant dans un pré mais un taureau superbe, comme on n’en avait jamais vu et comme on n’en verra jamais plus, avec une robe couleur de châtaigne, un front marqué d’un disque d’argent et surmonté d’une corne en croissant de lune.
Il semblait si doux que les jeunes filles ne s’effrayèrent pas de le voir approcher ; elles l’entourèrent et le caressèrent à l’envi, respirant avec délices le parfum qui venait de lui, un parfum plus odorant encore que celui des fleurs de la prairie. Ce fut vers Europe qu’il se tourna et tandis qu’elle le flattait gentiment de la main, il meugla si harmonieusement que même une flûte n’eût pu rendre un son plus mélodieux.
Alors il se coucha à ses pieds, semblant lui offrir son large dos, et elle cria aux autres de la rejoindre et de le monter avec elle,
Και φαίνεται τόσο γλυκός, τόσο ευχάριστο να τον κοιτάζει κανείς,
Μοιάζει περισσότερο με άνθρωπο παρά με ταύρο.
Μόνο που δεν μιλάει.
Elle s’assit en souriant sur le vaste dos, mais les autres, toutes vives qu’elles fussent, n’eurent pas le temps de l’imiter. Le taureau fit un bond et s’en fut à toute allure vers la mer, puis, non dedans mais au-dessus de la grande étendue d’eau. Et tandis qu’il les foulait, les vagues se calmaient sous lui, et toute une procession surgit des profondeurs et le suivit – les étranges divinités marines, Néréides chevauchant des dauphins. Tritons soufflant dans des conques, et le puissant Seigneur de la Mer lui-même, le propre frère de Zeus.
Effrayée tout autant par ces étonnantes créatures que par les eaux mouvantes qui l’entouraient de toutes parts, Europe se retenait d’une main à la corne du taureau et de l’autre relevait sa robe pourpre pour éviter de la mouiller, et les vents :
Φουσκώνει τις πτυχές του χιτώνα της σαν πανί
Φουσκώνουν σαν μια βάρκα, και απαλά
την έκαναν να πλέει.
Δεν μπορεί να είναι ταύρος, αλλά σίγουρα θεός, σκέφτηκε η Ευρώπη- και τον παρακάλεσε να τη λυπηθεί και να μην την εγκαταλείψει μόνη της σε κάποια ξένη χώρα. Απάντησε, δείχνοντας ότι είχε μαντέψει ποιός πραγματικά ήταν. Της είπε να μη φοβάται. Ήταν ο Δίας, ο μεγαλύτερος από όλους τους θεούς, και όλα όσα έκανε αυτή τη στιγμή ήταν εμπνευσμένα από την αγάπη του γι' αυτήν. Θα την πήγαινε στην Κρήτη, το νησί του, όπου η μητέρα του τον είχε κρύψει στη γέννησή του για να τον κρατήσει μακριά από τον Κρόνο, τον πατέρα του, και εκεί η Ευρώπη θα του έδινε
ένδοξους γιούς των οποίων τα σκήπτρα θα δόξαζαν τη δύναμή των
σε όλους τους ανθρώπους της γης.
Φυσικά, όλα συνέβησαν όπως είχε πει ο Δίας. Σύντομα έφτασαν στην Κρήτη- αποβιβάστηκαν και οι Εποχές, φύλακες των πυλών του Ολύμπου, στόλισαν την κοπέλα για το γάμο της. Οι γιοι της έγιναν διάσημοι όχι μόνο σε αυτόν τον κόσμο αλλά και στον επόμενο - όπου δύο από αυτούς, ο Μίνωας και ο Ραδάμανθος, έγιναν δικαστές των νεκρών, ως ανταμοιβή για τη δικαιοσύνη που είχαν επιδείξει στη γη. Αλλά το όνομα της Ευρώπης παραμένει για πάντα το πιο γνωστό. (La Crète et sa mythologie)
"Η μυθολογία, οι θεοί, οι ήρωες και οι θρύλοι της"
Edith Hamilton
Rent a car in Greece: Κρήτη (Ηράκλειο, Χανιά, Ρέθυμνο, Άγιος Νικόλαος) – Αθήνα – Ρόδος – Κέρκυρα – Μύκονος – Σαντορίνη – Θεσσαλονίκη – Πρέβεζα/Ακτιον/Λευκάδα – Πάτρα/Αραξος – Καλαμάτα – Πάρος – Σύρος – Κω – Νάξος – Λέσβος/Μυτιλήνη – Θάσος – Ζάκυνθος
